Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus)

Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus)

Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus): Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Çarpık ayak (pes ekinovarus), bebeklik döneminde fark edilen bir hastalıktır. Hastalarda kimi zaman tek kimi zaman iki ayakta birden içe ve aşağıya doğru eğrilik gözlemlenmektedir. Hastalığı sebebi tam olarak bilinmese de, ikiz kardeşlerde sık karşılaşılıyor olması, hastalığın genetik yatkınlıkla geçiş yapabildiğini göstermektedir. Avicenna Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji bölümü uzman hekimleri, pes ekinovarus hastalığı hakkında merak edilenleri anlattılar.

Çarpık Ayak Nedir?

Çarpık ayak sendromu, teşhisi kolay koyulabilen bir ayak şekil bozukluğudur. Hastaların ayak bileğinin düzgün durması genelde mümkün olmamaktadır. Parmaklar içe basıktır ve ayaklar sağ ön tarafa doğru eğimlidir. Hastalık, her bin bebekten birinde görülebilmektedir. Teşhislerin büyük bölümü, doğum sonrası süreçte koyulur.

Pevli Ne Demek?

Pevli, doğuştan çarpık ayak anlamında kullanılan bir kelimedir. Pes ekinovarus kelimesinden üretilmiştir. Çarpık ayak hastalığı için halk arasında kullanılan kelime olarak da tanımlanabilir. Günümüz teknolojisinde artık anne karnında bile teşhis edilebilen pevli, pevli bebek sahibi ailelerin endişe etmelerini engellemektedir. Çünkü bebeğin teşhisi anne karnındayken koyulur ve tedavi süreci daha bebek doğmadan planlanabilir.

Talipes Equinovarus Ne Demek?

Talipes equinovarus, yumru ayak hastalığıdır. Bebek doğuştan kimi zaman tek, kimi zaman da iki ayağında içe dönüklüğe sahiptir. Aynı zamanda ayak tabanları da içe dönük olabilmektedir. Erkek bebeklerde kız bebeklere oranla iki kat daha fazla görülür. Kas, tendon, yumuşak doku ve kemik gelişimi esnasında ortaya çıkar.

Çarpık Ayak Neden Olur?

Hastalığın henüz tam nedeni belirlenememiştir. Ancak araştırmalar sonucunda çok sayıda ihtimal ortaya koyulmuştur. Önceki yıllarda, bebeklerin anne karnında sıkışmasına bağlı olarak geliştiği düşünülen hastalığın, artık bu şekilde gelişmediği ortaya koyuldu. Bebeklerde çarpık ayak tablosu, genellikle genetik nedenlerde görülmektedir. Aynı zamanda hastalığın ortaya çıkmasında nörolojik, bağ dokusu ve damarsal problemler olduğu da düşünülmektedir.

Pes Ekinovarus Semptomları
Hastaların ayaklarında cilt çizgileri oluşur. Bu çizgiler hastalığın seviyesine göre artıp azalabilir. Pes ekinovarus hastası bebeklerde topukların çok küçük olmasından dolayı, elle muayene esnasında teşhis koymak zor olabilir. Özellikle iki ayakta çarpıklık varsa ve seviyesi azsa, teşhis gözden kaçırılabilir.

Tek bir ayakta çarpıklık varsa, ayak diğer ayağa göre daha ince görünebilir. Ancak bacak boyunda herhangi bir değişiklik oluşmaz. Ayak kemikleri, çarpıklıkla doğru oranda deformasyona uğrar.

Hastalığın tedavisinde geç kalınması halinde, kemiklerdeki şekil bozuklukları hızla artış gösterir. Şekil bozukluğu en yüksek talus kemiğinde meydana gelir. Ayağın dışarıya dönmesini sağlayan kaslar zamanla daha da güçsüzleşir. Ayağı besleyen damarlarda zamanla sorunlar oluşabilir.

Doğuştan Çarpık Ayak Tedavisi

Doğuştan çarpık ayak tedavisi, çoğu zaman ameliyatsız olarak yapılabilmektedir. Bebeklere özel bir ayak esnetme düzeneği kurularak, kasık bölgesine kadar uzanan bir alçı takılır. Peki, bebeklerin ayakları ne zaman düzelir? Düzeneğin bebekte ne kadar kalacağına genellikle doktorlar karar verir. Ancak ortalama 1 haftada bebeğin ayaklarında gözle görülebilecek seviyede düzelme gerçekleştiği görülmektedir.

Daha sonra bebeğe ikinci kez yeni bir alçıyla düzenek takılır. İkinci özel düzenek, genellikle 1 ay kadar bebekte kalır. 1 ay sonra bebek kontrole alınır. Burada bebeğin ayaklarının rahat esneyip esnemediğine bakılır. Eğer esneklik sağlanmışsa ve topuk kemiği tam yerine oturtulmuşsa tedavi tamamlanmış olur.

Ameliyatsız tedavinin başarısız olması halinde, aşit tendonunu uzatmak amacıyla kolay bir çarpık ayak ameliyatı yapılabilir. Ameliyattan sonra tekrar özel alçı işlemi gerçekleştirilir. Böyle zamanlarda bebeğe ortez adı verilen arasında çubuk bulunan özel ayakkabılar giydirilebilmektedir. Ortezler günde 23 saat giyinik olmalıdır. Ortez tedavisinin süresi 3 ay kadardır.

Sıkça Sorulan Sorular

Çarpık ayak nasıl düzelir?

Çarpık ayak tedavisinde özel bir manevra ile ayaklar esnetilir ve kasığa kadar uzanan bir alçı takılır. Ortalama bir hafta kadar bu alçı kalır ve bebeğin ayaklarında belirli bir düzelme görülür.

Doğuştan çarpık ayak neden olur?

Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber ailevi faktörlerin ve anne karnında bebeğin duruşunun etkisi vardır.

Çarpık bacak sporla düzelir mi?

Ne yazık ki egzersiz yağ dağılımı ya da kemik eğriliği üzerinde etkili değildir ve çarpık bacağın egzersiz ile düzelmesi mümkün değildir.

Bebeklerin ayakları ne zaman düzelir?

Fizyolojik nedenlere bağlı olarak gelişen parantez bacak durumu, bebeğin 18 aylık olması ile düzelmeye başlar. Bebek 3 yaşına geldiğinde ise bu durum düzelmiş olur.